1491
W Polskim więc mieście i na Polskiej ziemi urodził się Kopernik. Na Polskiej tez ziemi odebrał wykształcenie i nauki, które go tak sławnym uczyniły.Kopernik studiował w słynnym podówczas na całą Europę uniwersytecie w Krakowie. W dwudziestym bowiem roku życia swego oddany do Akademii Krakowskiej, skarbił sobie tu zasoby wiedzy i umiejętności, z których nadzwyczajną bystrością rozumu swego jak tez usilną praca, utworzył dzieło dotąd niesłychane.Wybrane fragmenty życiorysu Mikołaja Kopernika z …”Pielgrzym – pismo dla ludu” wydanego 13 lutego 1873 roku
opracowała z zachowaniem ówczesnej pisowni
mgr Bożena Szymanowska
1473
Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego roku 1473 w mieście Toruniu z ojca Mikołaja, zamożnego obywatela tegoż miasta i matki Barbary Weisselrod. Życie więc sławnego dziś wszędzie rodaka naszego przypada prawie w najświetniejsze czasy Polski. Kiedy się bowiem Kopernik urodził, na tronie królestwa Polskiego zasiadał Kazimierz Jagiellończyk. Za panowania zaś Jagiellonów, Polska właśnie do najwyższej doszła potęgi i świetności.
1496
Prawda, że ukończywszy w pięciu latach nauki w Krakowie, udał się do Bononii, miasta w wówczas Weneckiego, stamtąd zaś do Rzymu, później jeszcze do Padwy. Atoli tam na obczyźnie już słynął jako uczony astronom i matematyk. W Bononii bowiem, trudnił się obserwacjami gwiazd, w Rzymie już w 27 roku życia publicznie uczył matematyki i doskonałym tejże umiejętności wykładem, ściągał na swoje lekcyje wielką liczbę uczniów. Do Padwy zaś, gdzie także w księdze akademików wyraźnie jako Polak zapisany jest, mianowicie dla tego się udał, aby uzyskać stopień doktora medycyny, czego też z chlubą dopiął.1502
W roku 1502 powrócił do Krakowa i tu obrał sobie stan duchowny, jako wyłączny zakres publicznego działania. Jako kanonik, nie tylko starannie wypełniał obowiązki tegoż stanu, lecz nadto radą i pracą po śmierci jednego z Biskupów a nawet przez trzy lata po śmierci jednego z Biskupów Dyccezyą Warmińską z wielkim pożytkiem zawiadywał. Albowiem podczas wojny, jaką wtenczas Polska toczyła z Krzyżakami, nie tylko z nieustraszoną odwagą i mocą praw Dycezyi bronił, lecz nawet zamek biskupi od zniszczenia ubronił.
Nie mniej czynnym i troskliwym o dobro ludzkości okazał się też jako lekarz. Wyuczony, jak to już się powiedziało, i biegły w sztuce lekarskiej pomimo wielkich i rozległych obowiązków i zatrudnienia, jakie stan duchowny nań wkładał, spieszył jeszcze ku ratowaniu zdrowia i życia bliźnich.
Zaś w największy podziw nas wprawia to, że pomimo tak wielostronnego zatrudnienia jeszcze wypracował i wydal dzieło słynne na cały świat. Inni bowiem uczeni od wieków zdobywali i nie zdobyli tej wiedzy, której rozumem nie mogli zbadać. Kopernik nie tylko przeniknął i wyśledził, ale nadto w swem dziele najdrobniejsze szczegóły wyrachował i opracował. Dopiero z łona narody Polskiego wyszedł mąż, który odsłonił grubą pomrokę zakrywającą nam cudowny układ wszechświata i wyśledził obroty, jakie mu od wieków zakreślił Stwórca wszech rzeczy.
1543 Norymberga
Treść tego sławnego dzieła podaje nam już sam tytuł: „O obrotach ciał niebieskich”.
Kopernik to bowiem pierwszy orzekł, że nie Ziemia, ale Słońce jest środkiem naszego świata, że na około tegoż Słońca jak inne gwiazdy, tak i Ziemia nasza odbywa swoje roczne obroty, że nadto Ziemia w koło siebie wirowym biegiem się toczy zawsze ku jednej stronie pochylena. Stąd zaś zdumiewającym dowcipem pierwszy jasno wytłumaczył przyczyny dnia i nocy, i czterech pór roku.
Dalej okazał, że Księżyc w koło Ziemi krąży, razem z nią w koło Słońca. Tem samem zaś rozszerzył ścieśnione dotąd pojęcie świata, dowodząc, że takich światów, jak nasze Słońce ze swoimi planetami, niezliczone mnóstwo rozsiane po przestrzeni a tylko dla tego tak małemi się wydają, że w nieskończonej dla nas leżą odległości. To właśnie Kopernik pierwszy przeniknął tajemnice stworzenia i przejrzał nieskończone przepaści wszechświata, ściągając po nich mozolną rachuba obroty ciał niebieskich, jakiemi przestrzenie są napełnione.
1543 Frombork
Mikołaj Kopernik
Trudno rozstrzygnąć, co na większy zasługuje podziw, czy niezrównane zdolności umysłu człowieka, czyli tez niezmordowana jego pracowitość. Lecz to z pewnością szczególnej uwagi godne, że potrafił w sobie połączyć z niezmierną wiedzą najgłębszą najgłębszą pokorę.
Zakończeniem oddającym wielkość osoby Mikołaja Kopernika, niechajże będą słowa hymnu naszej szkoły, napisanego w 1972 roku przez ówczesnego kierownika SP Joachima Robaszkiewicza: